Γενική Φυτοπαθολογία (Θεωρία) - General Phytopathology (Theory)

Επιχειρείται μία πρώτη γνωριμία με την επιστήμη της φυτοπαθολογίας και προσφέρεται η σημασία και θέση της φυτοπαθολογίας στη γεωργική παραγωγή, καθώς επίσης δίνεται η έννοια του όρου «ασθενές φυτό».

Λέξεις-κλειδιά: Φυτοπροστασία, φυτιατρική, βιοτικοί παράγοντες, αβιοτικοί παράγοντες, ασθένεια.

Περιγράφονται τα κυριότερα συμπτώματα που εκδηλώνονται στα ασθενή φυτά που είναι προσβεβλημένα από μυκητολογικές, βακτηριολογικές, ιολογικές κ.λπ. ασθένειες, ώστε να καταστεί δυνατή η διάκρισή τους.

Λέξεις-κλειδιά: Ασθένεια, φυτονόσος, μύκητας, βακτήριο, ιός.

Περιγράφονται τα κυριότερα σημεία που εκδηλώνονται στα ασθενή φυτά που είναι προσβεβλημένα από μυκητολογικές, βακτηριολογικές, ιολογικές κ.λπ. ασθένειες, ώστε να καταστεί δυνατή η διάκρισή τους.

Λέξεις-κλειδιά: Ασθένεια, φυτονόσος, μύκητας, βακτήριο, ιός.

Απόκτηση βασικών γνώσεων (μορφολογία, αναπαραγωγή, βιολογικός κύκλος, μετάδοση, σύστημα ταξινόμησης κ.λπ.) των μυκήτων, που προσβάλλουν τα φυτά.

Λέξεις-κλειδιά: Mύκητας, μυκήλιο, septa, καρποφορία, κονίδιο, βιολογικός κύκλος.

Απόκτηση βασικών γνώσεων (μορφολογία, αναπαραγωγή, βιολογικός κύκλος, μετάδοση, σύστημα ταξινόμησης κ.λπ.) των βακτηρίων & άλλων προκαρυωτικών οργανισμών, που προσβάλλουν τα φυτά.

Λέξεις-κλειδιά: Βακτήριο, φυτόπλασμα, χρώση Gram, πλασμίδιο, διχοτόμηση, μαστίγιο.

Απόκτηση βασικών γνώσεων (μορφολογία, αναπαραγωγή, βιολογικός κύκλος, μετάδοση, σύστημα ταξινόμησης κ.λπ.) των ιών & ιοειδών, που προσβάλλουν τα φυτά.

Λέξεις-κλειδιά: Ιός, ιοειδές, καψίδιο, πλασμόδεσμα.

Απόκτηση βασικών γνώσεων (μορφολογία, αναπαραγωγή, βιολογικός κύκλος, μετάδοση, κ.λπ.) των φανερόγαμων παρασίτων, αλλά και των αβιοτικών παραγόντων, που προσβάλλουν τα φυτά.

Λέξεις-κλειδιά: Κουσκούτα, οροβάγχη, κλίμα, τροφοπενία, τοξικότητα, ρύπος.

Αποσαφήνιση των διαδοχικών σταδίων εξέλιξης μίας ασθένειας από μεταδοτικά παθογόνα, καθώς και οι διατροφικές σχέσεις που υφίστανται μεταξύ των παθογόνων και των φυτών στο πλαίσιο της αλληλεπίδρασης και εξάρτησης του παθογόνου από τον ξενιστή-φυτό.

Λέξεις-κλειδιά: Θρεπτική ουσία, ένζυμο, βιταμίνη, οξυγόνο, παράσιτο, σαπρόφυτο.

Περιγραφή των μηχανισμών παθογένεσης των παθογόνων μικροοργανισμών μιας και αυτοί διακρίνονται για τη μεγάλη ποικιλότητα και πολυπλοκότητά τους, λόγω εξειδικευμένων ή μη βιοχημικών παραγόντων και κατασκευών τους, αλλά και βάσει της φύσης των βιολογικών τους σχέσεων με τον ξενιστή-φυτό (Α μέρος).

Λέξεις-κλειδιά: Παθογένεση, μόλυνση, υφή διείσδυσης, πλάκα συγκράτησης, τοξίνη, φυτοαλεξίνη.

Περιγραφή των μηχανισμών παθογένεσης των παθογόνων μικροοργανισμών μιας και αυτοί διακρίνονται για τη μεγάλη ποικιλότητα και πολυπλοκότητά τους, λόγω εξειδικευμένων ή μη βιοχημικών παραγόντων και κατασκευών τους, αλλά και βάσει της φύσης των βιολογικών τους σχέσεων με τον ξενιστή-φυτό (Β μέρος).

Λέξεις-κλειδιά: Παθογένεση, μόλυνση, αντίδραση υπερευαισθησίας, ανοσοποίηση φυτών, διεγέρτης.

Προσέγγιση στη βαθιά γνώση της αλληλεπίδρασης των τεσσάρων παραγόντων μίας ασθένειας (φυτό, παθογόνο, περιβάλλον, χρόνος) υπό την επίδραση των ανθρώπινων επεμβάσεων (τετράεδρο της ασθένειας) και αναφορά στα μαθηματικά μοντέλα που περιγράφουν την εξέλιξη μίας ασθένειας στο αγροοικοσύστημα.

Λέξεις-κλειδιά: Επιφυτιολογία, τετράεδρο ασθένειας, μαθηματικό μοντέλο, μονοκυκλικός, πολυκυκλικός.

Περιγραφή των αρχών & μεθόδων προσδιορισμού των παθογόνων και μη αιτιών των ασθενειών των φυτών τόσο στον αγρό βάσει των ορατών μακροσκοπικώς συμπτωμάτων και τη δυναμική εξέλιξης αυτών στον αγρό κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου, αλλά και με τη βοήθεια εργαστηριακών μεθόδων και τεχνικών.

Λέξεις-κλειδιά: Απομόνωση, σύμπτωμα, σημείο, υγρός θάλαμος, πληροφοριακό δελτίο, αρχές Koch.

Σταχυολόγηση των παραδοσιακών και σύγχρονων αρχών αντιμετώπισης των ασθενειών των φυτών, αλλά και αναφορά (στο παράρτημα) βιολογικών κύκλων μερικών παθογόνων των φυτών. Το παρόν αποτελεί την εισαγωγή για το εκπαιδευτικό υλικό των μαθημάτων «Γεωργική Φαρμακολογία», «Ειδική(ές) Φυτοπαθολογία(ες)» και «Ολοκληρωμένη Φυτοπροστασία».

Λέξεις-κλειδιά: Καταπολέμηση, φυτοπροστα-τευτικό προϊόν, βιολογική αντιμετώπιση, βορδιγάλειος πολτός.